Karperhengels: is het de lengte die telt? – Mark Hoedemakers
De ideale hengellengte is tegenwoordig een ‘hot topic’. Wat zijn de voor- en nadelen van iedere hengellengte? In dit artikel duikt Mark Hoedemakers in dit onderwerp en probeert hij ons op weg te helpen bij het maken van de juiste hengelkeuze!
Mark aan het woord: Does size matter? Er zijn wel degelijk sectoren waar dat adagium voor opgaat. Maar geldt dat ook zozeer voor de lengte van karperhengels, ons favoriete speelgoed? De waarheid ligt ?? zoals zo vaak ?? ergens in het midden en voor elke wetmatigheid is er weer een andere variabele die ??het grote gelijk’ weer aan het wankelen brengt. Als gebruiker van zowel langere als kortere hengels, tracht ik enkele zaken op een rijtje te zetten.
Niet zo ver verleden
Het wordt echt geen lang betoog, geloof me maar. Toch wil ik graag even halt houden bij een niet zo ver verleden. Daar waar er nu karperhengels te verkrijgen zijn in alle soorten en maten, was dat vroeger nauwelijks het geval. Toch zeker als je je blik richt naar wat er verkrijgbaar was qua fabriekshengels. Het speelt natuurlijk voor een groot stuk mee dat de vissers vanop het continent zich toen nog graag blind lieten leiden door de Engelse eilandbewoners. De Engelse visserij op karper was er voornamelijk eentje waarbij het werpen van je montage de hoofdmoot vormde. Destijds kwam je dan al snel in het gamma 12 ft. (360 cm) en 13 ft. (390 cm) hengels.
Gelukkig zijn we er al lang achter dat je niet enkel met dit soort formaat stokken grote afstanden werpend kan overbruggen. Dat kan ook met iets kortere stokken! Het heeft onder andere met testcurve, de blank, het soort molen, techniek én kunde te maken.
Gelukkig zijn we er al lang achter dat je ook met kortere stokken grote afstanden kunt overbruggen.
Wel is het zo dat voor elk type visserij er geschikte(re), minder geschikte en ongeschikte hengels zijn. Om die keuze weloverwogen te maken, moet je mee zijn met een aantal kernbegrippen. Zaken die de meeste karpervissers ongetwijfeld zeer bekend in de oren klinken.
De lengte
Hoe langer je hengel, hoe groter de hefboom die je kan benutten om de kracht uit je worp om te zetten in de afstand die je loodmontage zal overbruggen.
Hoe langer je hengel, hoe groter de hefboom!
Hoe een hefboom werkt hoef ik niemand meer uit te leggen, dat is pure fysica. ??Geef mij een steunpunt, en ik verplaats de aarde,? zei Archimedes ooit. De man had gelijk. De kracht die je met de beweging van je worp ontwikkelt breng je via de hefboom over op je loodgewicht. Waarna de opgewekte kinetische energie vanaf het loslaten van de lijn de rest doet.
De lengte van je hefboom speelt een belangrijke rol in dit proces. Hoe verder je wil werpen, hoe belangrijker de onderdelen van dat proces worden én dus ook hoe sterker de lengte van je stok gaat meespelen. Hoe minder ver je wilt werpen, hoe minder belangrijk die onderdelen zijn. vanzelfsprekend is dat wanneer je grenzen opzoekt of wilt verleggen de details (zoals ook aantal en grootte van de ogen) aan invloed winnen.
Testcurve
De testcurve van je hengel geeft aan hoeveel gewicht er nodig is om de top van je hengel in een rechte hoek te brengen (90°) ten opzichte van het handvat. Hoe hoger die testcurve, hoe krachtiger de hengel een werpgewicht kan wegzetten. Lees: hoe verder je zal kunnen werpen met het juiste loodgewicht en de juiste techniek. Voor wat het perfecte loodgewicht voor elke testcurve betreft, leert de literatuur me dat je best het cijfer van de testcurve vermenigvuldigt met 30.
Een ideaal loodgewicht voor een hengel met testcurve 2,75 lb is dan ook plusminus 80 gram. Voor een testcurve van 3,50 lb is dat dan weer 105 gram. Let wel: dit zijn geen wetmatigheden, maar richtcijfers. Als je loden van 140 gram een beetje op iet of wat afstand wil krijgen, kies dan met andere woorden eerder voor een 3,50 lb stok dan voor een 2,50 lb stok. Tenminste, als je de schade aan hengel én je beurs wil beperken?
Wil je grotere afstanden behalen, kies dan eerder voor een 3.50 lb stok dan een 2.50 lb.
Hengelblank
De samenstelling en wijze van constructie van de hengelblank bepaalt hoe je hengel presteert op het vlak van actie, demping, werpen en drillen. Daarbij komt dat de wijze van tapering bepaald in welke mate een hengel buigt. Dat snelheid en mate van buiging ook invloed heeft op het werpen, is logisch.
Mijn eigen keuze
Zelf maak ik reeds geruime tijd gebruik van de TX-4 hengels van Shimano. Voornamelijk de 10 ft versie gezien de inzet van een rubberboot voor het droppen van de montage en het drillen van de karpers. De belangrijkste carbon technologieën gebruikt voor het vervaardigen van deze stokken zijn Full Carbon, HPC en Biofiber voor een super blank.
Voor deze kortere hengels van drie meter lang verkies ik de 2,75 lb uitvoering. Deze heeft meer dan zat ??body’ tijdens een occasionele worp en biedt het ideale evenwicht tussen kracht en souplesse als ik geblokt vis tegen obstakels. Erg belangrijk om met vertrouwen de strijd aan te gaan na het luiden van de Delkim-bel!
Overweging
De belangrijkste overweging om voor de kortere stok te kiezen als ik de rubberboot inzet, is het gemak om een moegestreden karper te netten. Om dat kort te duiden grijp ik snel terug naar de Stelling van Pythagoras. Leerstof die elke tiener voor de kiezen krijg in de eerste jaren van het middelbaar onderwijs. Deze stelling geeft een verband weer tussen de lengten van de zijden van een rechthoekige driehoek.
Afstand tot de karper
In een rechthoekige driehoek is de som van de kwadraten van de lengtes van de rechthoekszijden namelijk gelijk aan het kwadraat van de lengte van de schuine zijde. Aangezien de hoek tussen je hengel en je uitstaande lijn tot aan de gehaakte karper zelden of nooit precies 90° is, gaat dit natuurlijk niet helemaal op voor het moment van scheppen van de vis, maar ’t geeft wel het volgende weer.
Indien de hoek van een hengel en lijn op 90° is, dan geldt het volgende:
- Bij een hengel van 13 ft is de karper op 5,51 meter verwijderd van de visser.
- Bij een hengel van 12 ft is de karper op 5,09 meter verwijderd van de visser.
- Bij een hengel van 10 ft is de karper op 4,24 meter verwijderd van de visser.
- Bij een hengel van 9 ft is de karper op 3,81 meter verwijderd van de visser.
Bootvisserij
Het spreekt voor zich dat een kortere hengel me bij een bootdril minder in de weg zal leggen als ik een karper makkelijk en vlot wil scheppen. Hoewel ?? zoals reeds geopperd ?? die hoek tussen hengel en lijn net voor het scheppen van de vis veel kleiner zal zijn dan 90°. Het is dan logisch dat een langere hengel voor bootvisserij niet mijn eerste keuze is.
Het is dan logisch dat een langere hengel voor bootvisserij niet mijn eerste keuze is.
Als ik werpend vis op afstanden die ik nauwelijks dreig te halen met de 10 ft, gaat gewoon de TX4 in 12 ft uitvoering mee. Van stokken in 13 ft ben ik minder gecharmeerd. Dat heeft louter te maken met mijn eigen lengte (1,67 m en dus behoorlijk kort), waardoor deze me niet lekker in de hand liggen tijdens de worp. Niet meer of niet minder dan dat.
Over hengels, hengel-molencombi’s en al hun eigenschappen en kenmerken kun je een bescheiden boek op zich schrijven. Hetgeen dat ik hier neer pen is met andere woorden maar een kleine beschouwing op basis van mijn visserij. Hoe dan ook onvolledig, maar met enkele persoonlijke motivaties. Mogelijk doe je er je voordeel mee. Hoe dan ook: blijf je visserij kritisch tegen het licht houden en?
Vang ze!
